Kör­pe­le­re da­şa­ry ýurt dil­le­ri­ni öw­ret­mek

Ak ertirlerimiziň röwşenligi şu günki ýaş nesil hakdaky aladadan başlanýar. Muňa hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalarynyň netijesinde ýurdumyzda döwrebap çagalar baglarydyr orta we ýokary okuw mekdepleriniň, çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilmegi aýdyň mysaldyr.

Mek­de­be çen­li ça­ga­lar eda­ra­la­ryn­da kör­pe nes­le bi­lim-ter­bi­ýä­niň baş­lan­gyç dü­şün­je­le­ri ber­lip, şol bir wagt­da-da olar mek­de­be taý­ýar­la­nyl­ýar. Mek­de­be çen­li dö­wür ça­ga­nyň pi­kir­len­me­si­niň güýç­li dep­gin­de ös­ýän wag­ty­dyr. Ter­bi­ýe­çi­ler­dir mu­gal­lym­lar hem okat­ma­gyň dür­li-dür­li usul­la­ryn­dan we se­riş­de­le­rin­den peý­da­lan­mak bi­len, ola­ryň söz­le­ýiş me­de­ni­ýe­ti­niň, aň-dü­şün­je­si­niň, ýat­keş­li­gi­niň kä­mil­leş­me­gi­ni ga­zan­ýar­lar. Şun­da kör­pe­le­re da­şa­ry ýurt dil­le­ri öw­re­di­len­de oýun­lar­dan peý­da­lan­mak özü­niň oňat ne­ti­je­si­ni ber­ýär.

Ça­ga­lar bag­la­ryn­da be­ril­ýän bi­lim-ter­bi­ýe­de mil­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry­myz göz öňün­de tu­tul­ýar. As­lyn­da, halk pe­da­go­gi­ka­sy­na ser sa­la­ny­myz­da, geç­miş­de ça­ga ter­bi­ýä­niň dür­li gör­nüş­le­ri­niň ber­len­di­gi­ne, onuň akyl ter­bi­ýe­sin­de dür­li usul­la­ryň ula­ny­lan­dy­gy­na göz ýe­tir­mek bol­ýar. Şon­da ça­ga­la­ra dür­li so­rag­la­ry ber­mek bi­len, ola­ryň daş-tö­we­re­gi öz­baş­dak syn­la­mak­la­ry­na, te­bi­gat­da­ky meň­zeş we ta­pa­wut­ly zat­la­ry sel­je­rip bil­mek­le­ri­ne müm­kin­çi­lik dö­re­dip­dir­ler.

Da­şa­ry ýurt dil­le­ri öw­re­di­len­de, mu­gal­lym kör­pe­le­riň söz­le­ýiş me­de­ni­ýe­ti­niň ke­ma­la gel­me­gi­ni ga­zan­mak mak­sa­dy bi­len, ola­ryň şol di­li öw­re­nen ma­ha­lyn­da ýal­ňyş­syz, dog­ry gür­le­me­gi­ni, gys­ga dia­log­la­ry dog­ry aýt­ma­gy­ny ýo­la goý­ýar. Iň­lis di­lin­de sa­da­ja söz­leş­mek öw­re­di­len­de, mu­gal­lym ça­ga­la­ryň ýat­keş­li­gi­ni, üns be­ri­ji­li­gi­ni, aň-pi­ki­ri­ni bir ýe­re jem­le­mäge, öz­le­ri­ne erk edip bil­mek ba­şar­nyk­la­ry­ny ös­dür­mäge, olar­da wa­tan­çy­lyk, ru­hu­be­lent­lik duý­gu­la­ry­ny ter­bi­ýe­le­mä­ge üns ber­ýär. Iň­lis di­li sa­pa­gy esa­san, oýun­dyr gör­kez­me es­bap­la­ry, ça­ga­la­ryň öza­ra iş­jeň­li­gi ar­ka­ly gu­ral­ýar. Sa­pa­gyň do­wa­myn­da ça­ga­la­ra gaý­ta­la­mak ar­ka­ly ola­ryň öw­re­nen söz­le­ri­niň ýa­dyn­da oňat gal­ma­gy ga­za­nyl­ýar. Ça­ga­la­ryň bu ýer­de öw­re­nen söz­le­ri­ni ene-ata­la­ry hem öý­le­rin­de gaý­ta­la­dyp, ola­ra «be­re­kel­la» diý­se­ler, olar­da oka­ma­ga we öw­ren­mä­ge bo­lan hö­wes has hem art­ýar.

Gülnabat SÖÝÜNOWA,
Daşoguz welaýatynyň Akdepe etrabynyň 8-nji çagalar bakja-bagynyň terbiýeçi-usulyýetçisi.