Daşary ýurt dillerini öwrenmek – döwrüň talaby

Ýaş nesillere daşary ýurt dillerini çuňňur öwretmekde, berilýän bilimiň hil derejesini ýokarlandyrmakda täze kompýuterleriň we enjamlaryň ähmiýeti uludyr. Şeýle asylly maksatlar göz öňünde tutulyp, bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýady kämilleşdirildi we bilim bermegiň iň döwrebap usulyna geçildi.

Mek­de­be çen­li ça­ga­lar eda­ra­la­ryn­da kör­pe nes­le bi­lim-ter­bi­ýä­niň baş­lan­gyç dü­şün­je­le­ri ber­lip, şol bir wagt­da-da olar mek­de­be taý­ýar­la­nyl­ýar. Mek­de­be çen­li dö­wür ça­ga­nyň pi­kir­len­me­si­niň güýç­li dep­gin­de ös­ýän wag­ty­dyr. Ter­bi­ýe­çi­ler­dir mu­gal­lym­lar hem okat­ma­gyň dür­li-dür­li usul­la­ryn­dan we se­riş­de­le­rin­den peý­da­lan­mak bi­len, ola­ryň söz­le­ýiş me­de­ni­ýe­ti­niň, aň-dü­şün­je­si­niň, ýat­keş­li­gi­niň kä­mil­leş­me­gi­ni ga­zan­ýar­lar. Şun­da kör­pe­le­re da­şa­ry ýurt dil­le­ri öw­re­di­len­de oýun­lar­dan peý­da­lan­mak özü­niň oňat ne­ti­je­si­ni ber­ýär.

Ça­ga­lar bag­la­ryn­da be­ril­ýän bi­lim-ter­bi­ýe­de mil­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry­myz göz öňün­de tu­tul­ýar. As­lyn­da, halk pe­da­go­gi­ka­sy­na ser sa­la­ny­myz­da, geç­miş­de ça­ga ter­bi­ýä­niň dür­li gör­nüş­le­ri­niň ber­len­di­gi­ne, onuň akyl ter­bi­ýe­sin­de dür­li usul­la­ryň ula­ny­lan­dy­gy­na göz ýe­tir­mek bol­ýar. Şon­da ça­ga­la­ra dür­li so­rag­la­ry ber­mek bi­len, ola­ryň daş-tö­we­re­gi öz­baş­dak syn­la­mak­la­ry­na, te­bi­gat­da­ky meň­zeş we ta­pa­wut­ly zat­la­ry sel­je­rip bil­mek­le­ri­ne müm­kin­çi­lik dö­re­dip­dir­ler.

Çagalar baglarynda körpeler bilen geçilýän sapaklary oýunlar arkaly guramak özüniň oňat netijesini berýär. Döwrüň talaby bolan ýaş nesle daşary ýurt dillerini öwretmek işi çagalar baglarynda hem üstünlikli amala aşyrylýar. Körpeleriň iňlis dilini öwrenmeklerini gazanmakda dürli öwrediji oýunlardan peýdalanmak netijeli bolýar.

Da­şa­ry ýurt dil­le­ri öw­re­di­len­de, mu­gal­lym kör­pe­le­riň söz­le­ýiş me­de­ni­ýe­ti­niň ke­ma­la gel­me­gi­ni ga­zan­mak mak­sa­dy bi­len, ola­ryň şol di­li öw­re­nen ma­ha­lyn­da ýal­ňyş­syz, dog­ry gür­le­me­gi­ni, gys­ga dia­log­la­ry dog­ry aýt­ma­gy­ny ýo­la goý­ýar. Iň­lis di­lin­de sa­da­ja söz­leş­mek öw­re­di­len­de, mu­gal­lym ça­ga­la­ryň ýat­keş­li­gi­ni, üns be­ri­ji­li­gi­ni, aň-pi­ki­ri­ni bir ýe­re jem­le­mäge, öz­le­ri­ne erk edip bil­mek ba­şar­nyk­la­ry­ny ös­dür­mäge, olar­da wa­tan­çy­lyk, ru­hu­be­lent­lik duý­gu­la­ry­ny ter­bi­ýe­le­mä­ge üns ber­ýär. Iň­lis di­li sa­pa­gy esa­san, oýun­dyr gör­kez­me es­bap­la­ry, ça­ga­la­ryň öza­ra iş­jeň­li­gi ar­ka­ly gu­ral­ýar. Sa­pa­gyň do­wa­myn­da ça­ga­la­ra gaý­ta­la­mak ar­ka­ly ola­ryň öw­re­nen söz­le­ri­niň ýa­dyn­da oňat gal­ma­gy ga­za­nyl­ýar. Ça­ga­la­ryň bu ýer­de öw­re­nen söz­le­ri­ni ene-ata­la­ry hem öý­le­rin­de gaý­ta­la­dyp, ola­ra «be­re­kel­la» diý­se­ler, olar­da oka­ma­ga we öw­ren­mä­ge bo­lan hö­wes has hem art­ýar.

Mährijemal MEREDOWA,
Daşoguz welaýatynyň Şabat etrabynyň 8-nji çagalar bakja-bagynyň müdiri.