Böwürslen – ösümligiň köki, iýmişi, ýapragy melhemlik häsiýetine eýedir. Onuň iýmişiniň sowuklama garşy we gyzgyny peseldiji täsiri bardyr. Böwürslende organiki turşulyklar, şeker, witaminler saklanýar. Bu iýmişdäki antioksidantlar ganyň düzümini gowulandyryp, aterosklerozyň ýüze çykmak howpuny azaldýar. Içegeleriň işjeňligini gowulandyrýar, böwrek kesellerinde hem peýdalydyr. Böwürsleniň baý düzümi deriniň garramagynyň, görejiň peselmeginiň öňüni alýar, süňküň berk bolmagyny üpjün edýär.
Gara smorodinanyň – immuniteti kadalaşdyrýanlygy häsiýetli aýratynlygydyr. Bu iýmişde C witamininiň saklanmagy sowuklamany bejermekde peýdalydygyny subut edýär. Geçirilen barlaglar onuň ýürek-damar keselleriniň sökelliklerinde haýyrlydygyny ýüze çykardy. Gara smorodinanyň miwesini yzygiderli iýmek beden agzalarynyň işjeňligini artdyrmak bilen, ýokançlaryň ýüze çykmagyny we gaýraüzülmeleriň döremegini azaldýar. Mundan başga-da, bu miwede magniý, fosfor, kalsiý, efir ýaglary, pektin bar. Bular onuň dermanlyk häsiýetlerini has-da artdyrýar.
Ýertudana – ýatkeşligiňi gowulandyrmakda, görejiň ýitiligini saklamakda peýdalydyr. Ol gandaky şekeriň derejesini hem kadalaşdyrýar. Bişen gyzyl ýertudananyň düzüminde dürli witaminleriň we antioksidantlaryň, şeýle-de magniniň, kaliniň köp saklanmagy ýürek-damar keselleriniň ýüze çykmagynyň we işjeňleşmeginiň töwekgelçiligini peseldýär. Ýertudananyň iýmişi pigmentli menekleri aýyrmak üçin serişde bolup hyzmat edýär.
Zarina SAINOWA,
S.A.Nyýazow adyndaky TOHU-nyň Türkmenabat agrosenagat orta hünär okuw mekdebiniň talyby.
