Maglumat-aragatnaşyk ulgamynyň dünýä ýurtlary bilen ýygjam hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň esasynda ilerledilmegi netijesinde milli aragatnaşyk döwrebap mümkinçiliklere eýe bolýar. Soňky ýyllarda bu ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýady has kämilleşdirilip, raýatlara ýokary hilli aragatnaşyk hyzmatlary hödürlenildi. Şunuň bilen baglylykda, internetden peýdalanmagyň has-da elýeterli bolmagy üçin aragatnaşygyň tizligi ýokarlandyryldy, bu ugurda ýerli platformalaryň döredilmegi üçin şertler maglumat-aragatnaşyk zerurlyklarynyň geljegi uly ugurlaryna laýyklykda ýola goýuldy.
«TürkmenÄlem 52oE» milli emeli aragatnaşyk hemrasynyň işe girizilmegi bilen, gysga wagtda sanly ýaýlym, telefon aragatnaşygy, wideoaragatnaşyk hem-de hemra interneti ýaly toplumlaýyn aragatnaşyk hyzmatlary ýurdumyzyň, Merkezi Aziýanyň, Ýakyn Gündogaryň, Demirgazyk Afrika we Ýewropa ýurtlarynyň, şeýle hem Owganystanyň we Pakistanyň ulanyjylaryna ýetirildi. Şonuň netijesinde häzirki wagtda daşary ýurtlaryň belli prowaýderleriniň emeli hemramyzdan transponderleri wagtlaýyn ulanyp başlamagy bilen, 200-den gowrak ýokary hil ölçegli teleradioýaýlymlar türkmen, iňlis, rus, türk, özbek, pars, puştu, dari, kürt dillerinde «TürkmenÄlem 52oE» milli emeli aragatnaşyk hemrasy arkaly Ýewropa, GDA we Ýakyn Gündogar döwletleriniň tomaşaçylaryna elýeterli boldy. Bu babatda onlarça kompaniýalardyr döwlet edaralary bolsa maglumat alyş-çalyş hyzmatlaryndan peýdalanýarlar.
Tehnologiýalar döwründe Internet diňe bir dürli maglumatlaryň bitewi ulgamy bolmak bilen çäklenmän, işewürligi netijeli alyp barmak we maglumat çeşmelerinden dessine peýdalanmak usullarynyň iň amatly hem giňden ýaýran ulgamydyr. Daşyndan alynýan internet akymlarynyň artmagy netijesinde ilata hödürlenýän bu hyzmatlaryň elýeterli bolmagyny gazanmak arkaly olaryň bahalary-da tapgyrlaýyn arzanladylýar. Akymyň tizliginiň ýokarlanmagy we täze amatly nyrhnamalaryň girizilmegi bilen, internet ulanyjylaryň sany hem gün-günden artýar. Internetden peýdalanmaga bolan islegleriň artmagyna bolsa dürli görnüşli sanly hyzmatlaryň işlenip taýýarlanylmagy uly täsirini ýetirýär. IPTV, internet, telefon, «Älem TV», «Belet Video» hyzmatlary, «Belet Film» onlaýn kinoteatr platformasy, «Şahsy otag» hyzmaty sanly tehnologiýalary ulanmagyň hasabyna ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmaga we ulanyjylara ýetirilýän hyzmatlaryň hilini täze derejä çykarmaga gönükdirilendir.
Häzirki wagtda ýurdumyzda «Bir penjire» ulgamy — e.gov.tm döwlet hyzmatlar portaly giňden peýdalanylýan sanly hyzmata öwrüldi. Jemgyýetçilik hyzmatlarynyň bir bitewi ulgamyny sanly görnüşde ýetirýän portalyň mümkinçilikleri yzygiderli giňeldilýär. Portal wagty tygşytlamak üçin amatly şertleri özünde jemleýär.
Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek, «Elektron hökümet» ulgamyny doly derejede işe girizmek boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde kadalaşdyryjy hukuk namalary işlenip düzülýär we döwrebaplaşdyrylýar. Sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda, halk hojalygyna sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmakda giň mümkinçilige eýe bolan programma üpjünçiligini işläp düzýän we innowasion oýlap tapyşlar bilen meşgullanýan ýaşlary ýüze çykarmak hem-de höweslendirmek maksady bilen, her ýylda «Sanly çözgüt» atly bäsleşik guralýar.
Bu günki gün ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeler türkmen hünärmenleriň öňünde sanly ykdysadyýeti ösdürmek babatda täze wezipeleri goýýar. «Häzirki döwür biziň ählimizden alyp barýan işlerimize täzeçe çemeleşmegi talap edýär» diýip nygtaýan hormatly Prezidentimiziň döredip berýän mümkinçilikleri ildeşlerimiz üçin milli maglumat-aragatnaşyk ulgamynyň täze oňyn şertleriniň üpjün edilmegine giň ýol açýar.
Mähri ÇARYÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň Weterinar lukmançylygy fakultetiniň Maglumat howpsuzlygynyň menejmenti taýýarlyk ugrunyň 3-nji ýyl talyby.
