Fransuz alymlary adamlaryň aşa ýadawlyk sebäpli hassahana barýanlaryň sanynyň gün-günden artýandygyny görüp, birnäçe barlaglary geçiripdirler.
Geçirilen barlaglaryň netijelerine alymlar gaty geň galypdyrlar. Ýadawlyk duýýan hassa adamlaryň ýadawlygynyň düýbündäki mesele aşa köp pikirlenmek bolupdyr. Eýsem, aşa köp pikirlenmegiň bedenimize nähili täsirleri barka?
Aşa köp pikirleniş işjeňliginde zäherli öýjükler beýniniň «prefrontal korteks» diýlip atlandyrylýan böleginde ýygnanýar. Başgaça aýdylanda, öýjükleriň mutasiýa netijesinde köpelýän beýnimizdäki erkin radikallar beýnimize gelýän nerw signallaryny bozýar. Piti-Salpetriere uniwersitetiniň alymlary bu mowzukdaky işinde gyzykly netijelere geldi. Alymlar gözleglerde, iş wagtyndan artyk işleýän we şol bir wagtyň özünde aşa köp pikirlenýän adamlaryň saglyga zyýanly maşklarsyz ýaşap, bedene uly zeper ýetirýändigini bellediler.
Synag edilen adamlara magnit ulgamy birikdirilende, gündelik durmuşy hasaba alynypdyr. Iş wagtynda synlanan adamlaryň ýadawlyk derejesiniň agşama çenli dowam edýändigine göz ýetirilipdir. Adamlaryň pikirlenmek sebäpli beýniniň gurluşynda näsazlyklary hem başdan geçirip biljekdigini mälim eden hünärmenler, bu mesele boýunça has içgin öwrenip başlandyklaryny mälim etdiler. Şeýle-de, gaty köp pikirlenýän adamlaryň depressiýa we ir garraýandyklary ýüze çykarylypdyr. Alymlar munuň saglyk üçin diýseň möhüm meseledigini belläp, geljekdäki kesellere hem sebäp bolup biljekdigini mälim edýärler. Hünärmenler prefrontal sebitde toksinleşmäniň köpelmeginiň hatda görüş problemalaryna sebäp bolup biljekdigini hem belleýärler.
Kakamyrat REJEPGELDIÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby.
