Botaniki nukdaýnazaryndan, sarymsak sogan bilen bir maşgala degişlidir.
Sarymsak çorbasy Fransiýanyň Gaskon sebitinde bişirilýär. Şeýle-de bolsa, beýleki halklaryň wekilleriniň bu çorbany içip bilmejekdikleri düşnüklidir.
Sarymsak köp kesellere garşy halk lukmançylygynda giňden ulanylýar.
Dünýäde iň köp sarymsak iýýän ýurtlar Hytaý, Koreýa we Italiýa. Bu ýurtlardaky adamlar günde ondan gowrak sarymsak iýýärler.
Gadymy Hindistanda sarymsak derman hökmünde ulanylýar. Emma ysy sebäpli ony hiç wagt nahara salmaýarlar.
Sarymsagyň antibiotiklere baýlygy XIX asyrda alymlar tarapyndan açyldy.
2009-njy ýylda Hytaýda doňuz dümewiniň ýaýramagyndan soň halk lukmançylygynyň wekilleri bu keseli sarymsagyň kömegi bilen bejerip başladylar. Şol döwürde Hytaýda sarymsagyň bazar bahasy öňküsinden 40 esse ýokarydy.
Sarymsak, aslynda, köp kesel döredýän bakteriýalara degişlidir.
Gadymy döwürde sarymsagy erbet ruhlary getirmezlik üçin hem üçin peýdalanypdyrlar. Olar guradylan sarymsagy jaýlaryň deşiklerine, gapylaryň ýokarsyna asypdyrlar.
Gadymy Rimde esgerleriň iýmitine sarymsak goşulypdyr. Sarymsak diňe bir keseli ýok etmän, esgerlere batyrlyk we goşmaça güýç beripdir.
1720-nji ýylda Fransiýada bir kesel ýüze çykýar. Şol wagt sarymsagy sirke garyşdyryp, näsaga beripdirler. Gysga wagtyň içinde sarymsak Fransiýada bu keseliñ ýok bolmagyna sebäp bolupdyr.
Sarymsagyň immuniteti ýokarlandyrmak we gany suwuklandyrmak häsiýeti bar. Mundan başga-da, düzüminde kaliý, demir, kalsiý, magniý, marganes we beýleki iýmit maddalary bar.
Alymlar sarymsagy köp iýýän adamyň ýürek keselinden ejir çekmeýändigini anykladylar.
Taýýarlan: Aýgözel ATAÝEWA,
Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň Senagat tehnologiýa fakultetiniň metallary işläp bejermegiň tehnologiýasy we maşynlary hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
