Çopantelpek adamlara rahat dynç almaga kömek edýän meşhur ösümlikdir. Ony gadymy döwürlerden bäri halk lukmançylygynda şypaly ösümlik hökmünde ulanýarlar.
Dünýäniň köp ýurtlarynda duş gelýän bu ösümlik saglygymyz üçin örän peýdalydyr. Şeýle hem ol dermanlyk otlaryň arasynda iň köp peýdalanylýanlaryň biridir. Lukmançylykda çopantelpegi agrysyzlandyryjy, köşeşdiriji, damar giňeldiji derman hökmünde ulanýarlar. Şeýle hem gyzgynyňy peseltmekde, sowuklamany bejermekde, aşgazan keselleriniň öňüni almakda hem peýdasy uludyr. Bu dermanlyk ot rahatlandyryjy häsiýete eýe bolup, kiçi ýaşly çagalar we uzak wagtlap dartgynly emosional ýagdaýda bolýan näsaglar üçin has-da peýdalydyr.
Çopantelpek bilen garylyp demlenen çaýa bir azajyk gara burç, bir çaý çemçesi bal garyp içmeli. Bu demleme dümewden hem-de bokurdak agrysyndan gutulmaga ýardam edýär. Mundan başga-da, lukmanlar çopantelpegiň goýy demlemesini ary baly, ýumurtganyň sarysy we mindal ýagy bilen garyp, bu garyndyny birnäçe gat hasa siňdirip, ýüze daňylanda ýüzüň ter bolmagyny, wagtyndaň öň garramazlygyňy üpjün edýändigini aýdýarlar.
Çopantelpegiň gülünden taýýarlanylýan el we saç ýuwujy serişdeler bedeniňe oňaýly täsir edýär. Ondan taýýarlanylan çaý ukunyň hilini ýokarlandyrýar. Çopantelpek çaýynyň bu häsiýeti gadymy lukmançylyk amallaryndan bäri bellidir. Bu çaýyň peýdalary dürli antioksidantlary öz içine alýandygyndan gelip çykýar. Bu antioksidantlaryň käbiri dürli keselleriň, şol sanda ýürek keselleriniň we rak keseliniň töwekgelçiligini azaltmakda uly rol oýnaýar.
Sagdyn durmuş ýörelgesini wagyz etmekde, keselleriň öňüni almakda, bejermekde, umuman aýdanymyzda, ilatyň saglygyny dikeltmekde ýurdumyzyň keramatly topragynda ösýän çopantelpegiň ynsan saglygyna melhemlik häsiýeti barada giň maglumat berýän Gahryman Arkadagymyzyň ,,Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri’’ atly ylmy-ensiklopediýasy diňe bir lukmanlar üçin däl, eýsem, halk köpçüligi üçin gymmatly we uly ähmiýetli ylmy çeşmä öwrüldi.
Begendik HEZRETKULYÝEW,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Harby lukmançylyk fakultetiniň Bejeriş-öňüni alyş işi hünäriniň 4-nji ýyl talyby.
