Bedenimize beýleki zerurlyklaryň gerek bolşy ýaly, uky hem iň bir gerek bolan zerurlyklaryň biridir. Çünki ukusyz ýaşaýyş mümkin däldir. Adamyň her günki kadaly ukusy onuň saglygyna hem gönüden–göni bagly bolup durýar. Köplenç, käbir adamlar ukusyzlykdan ejir çekýärler. Munuň birnäçe sebäpleri bolup, ýadawlyk, haýal pikirlenmek, ünsüňi jemläp bilmezlik ýaly birentek näsazlyklar uky bilen berk baglanyşyklydyr. Ýöne birnäçe minudyň dowamynda aňsatlyk bilen uka gitmeklik mümkin. Şol mümkinçiligiň size kömek etjeginiň alty sanysyny size maslahat berýäris.
- Dem alyp, goýbermek usuly. Ilki diliňizi kentlewügiňize degirmeli we bu usul tamamlanýança ony şol ýerden aýyrmaly däl. Soňra ilki 4 sekuntlap burnuňyzdan dem alyň. Soň 7 sekunt dem alman duruň-da, 8 sekuntda-da ýuwaşjadan demiňizi goýberiň. Muny 4 gezek yzly-yzyna gaýtalaň. Nähili tapawut edýändigini görersiňiz. Süňňüňiz agralyp, uky basmarlap ugrar. Bu usuly üç günläp barlamagyňyz peýdalydyr.
- Sanlary yzlygyna sanamak. 1,2,3,4,5,6… diýip sanamagyň, dogrusy, känbir peýdasy ýok. Şonuň üçinem, mysal üçin goýunlary 100-den başlap, üç-üçden azaldyp gaýdyň. Olary şeýdip sanamagyň düýp sebäbi kellämizdäki pikirlerden ünsümizi sowmak. Beýnimizi şeýdip meşgul etseňiz, has çalt uka gidersiňiz.
- Jyňňyrdaýan sagat ulanyň! Telefonyňyz, kompýuteriňiz, ýa-da ýatýan otagyňyzdaky islendik elektrik enjamlar sizden azyndan 1,5 metr uzakda bolmaly. Eger oýaryjyny (budilnik) goýman, ukudan turup bilmerin öýtseňiz, telefonyň oýaryjysyny ulanmaň-da, ýörite jyňyrdaýan sagat ediniň. Çünki ýatmazyňdan ozal jaň gelse ýa-da telefonyň içine güýmenilse, beýnini ukudan gaçyryp biler.
- Barmaklary owkalamak. Aýaklarymyzyň barmaklary, aslynda, bedenimiziň iň bir duýgur ýerleriniň biri. Olary emaý bilen elläniňizde, has çalt rahatlanarsyňyz. Şol sebäpden her gün ýatmazyňyzyň öň ýanynda olary birki minut owkalaň.
- Uklamazdan ozal süýji iýmäň. Bedenimizdäki şeker mukdarynyň artmagy ýa-da azalmagy uka gitmekde kösenmegiňize ýa-da ukyňyzy bölüp biler. Bilermenleriň aýtmagyna görä, 2 sagat öň şeker bilen, şol sanda miweler bilen hem arany üzmeli.
- Uky tertibini saklaň. Uky şertleriňiziň, ýagny tertibiniň üýtgewsizligi möhümdir. Ýatýan otagyňyzyň tempraturasynyň üýtgemezligi we ýatmazdan ozal otagyňyzyň ýeljiredilmegi gerek. Galyberse-de, uky tertibini bozmazlyk üçin her gün şol bir wagtda uklamaga çalşyň.
Gözel GAÝYPNAZAROWA,
Türkmenabadyň lukmançylyk orta okuw mekdebiniň mugallymy.
