Amerikaly alymlar irden budilnik sesini köplenç öçürýän adamlaryň položitel we otrisatel täsirlerini derňediler. Budilnik seslerini yzygiderli yza süýşürýän gatnaşyjylarda uky bozulmalaryny görkezýän alamatlar has ýygy duşupdyr. Bu maksat bilen, Indiana ştatynyň Notre Dame uniwersitetiniň gözlegçileri 450 adamyň uky endiklerine synagdan geçirip görüpdirler.
«Independent» neşirinde çap edilen netijelere görä, budilnik seslerini ýatyran gatnaşyjylaryň ukynyň bozulmalaryny görkezýän alamatlaryň has köp boljakdygyny ýüze çykardy. Mundan başga-da, bu gatnaşyjylar gündizine budilnigi yza çekmediklerden has az ädim ätdiler.
Gözlegçiler bu adamlaryň durmuş ýagdaýyny hem göz öňünde tutupdyrlar. Mysal üçin, gijä çenli oturmagy halaýanlaryň gaýra goýmak düwmesini ýygy-ýygydan ulanýandyklary we umuman ýadawlyk duýýandyklary anyklandy. Mundan başga-da, ýaş gatnaşyjylaryň gaýra goýmak düwmesini ýygy-ýygydan ulanýandyklary synlandy.
Iň gyzykly netijeleriň biri, aýallaryň erkeklere garanyňda 50 göterim gijä galmak ähtimallygy bolupdyr. Gözleg toparyna ýolbaşçylyk eden neýro-ylmy işgär Stiwen Mattingli: «Gatnaşanlar birnäçe ýyl bäri işçi güýjünde işleýän ak ýaka işçilerdi we olaryň 57 göterimi duýduryşyny yza süýşürdi» diýip, belleýär.
Kesellere gözegçilik we öňüni alyş merkezleri üç amerikalydan biriniň ýeterlik uky almaýandygyny çaklaýar. Mattingli hem şeýle diýýär: «Köp adamlar hroniki ýadawlykdan ejir çekýändigi sebäpli budilnik seslerini öçürýärler».
Ýene bir tarapdan, gözlegçiler budilnigiň gijikdirilmeginiň gatnaşyjylara hem oňyn täsir edip biljekdigini belleýärler. Gözleg topary, synagyň has uly we dürli diňleýjilerde gaýtalanmalydygyny nygtaýar.
Aýlar ALLANAZAROWA,
Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň 1-nji ýyl talyby.
