Agzyňyz bekli wagtynda özüňizi ýadaw duýmagyňyz mümkin bolup biler. Remezan aýyny sagdyn geçirmek üçin birnäçe maslahatlar:
Bedeniň gündelik funksiýalaryny agyz açanyňyzdan birnäçe sagat soň ýerine ýetirmek üçin zerur bolan energiýa we iýmit maddalaryny almak biraz kyn. Mundan başga-da, uzak wagtlap agyz beklemek, ýadawlyk we konsentrasiýanyň bozulmak howpyny ýokarlandyrýar. Ýumurtga, süýt we peýnir ýaly belok çeşmelerinden başga-da, uzak wagtlap dokluk üçin bugdaý çöregi we süle ýaly energiýa çeşmelerini iýip bilersiňiz. Mundan başga-da, selärlikde B topara degişli witaminleri we süýüme baý sagdyn uglewod çeşmelerini iýmek zerurdyr. Çig badam, hoz ýaly magneziýa baý ýag tohumlary hem sagdyn ýag kislotalarynyň möhüm çeşmesidir. Ýöne tabagymyzyň köp bölegi çig gök önümlere we gök önümlere baý bolmalydyr. Miweleri agyz açarda, esasanam C witamini kabul etmek möhümdir. Çig gök önümleriň we miweleriň suwunyň köp bolmagy gündelik suwuklygy kabul etmegiňize goldaw berer.
Adam bedeniniň takmynan 60% -ini emele getirýän suwuň diňe 3% -i ýitmegi, fiziki öndürijiligiň peselmegine sebäp bolýar. Howanyň temperaturasynyň ýokarlanmagy derlemek bilen ýitgiler ýokarlanýar we agyz bekleýän wagtyňyz iýmitiň çäkli wagtynyň içinde gündelik talaplary kanagatlandyrmak kyn bolýar. 1 stakan suw bilen agyz beklemek, şekersiz kompotlardan we çorbalardan goldaw almak, gök önümleriň we miweleriň sarp edilmezligi suwuklygyň kabul edilmegine kömek eder. Çaý we kofe ýaly içgiler bedenden suwuklygyň çykmagyny artdyryp bilýändigi sebäpli, sarp ediş mukdaryna üns berilmelidir.
15 minut dynç almak iýmit siňdirişine wagt berer. Gaýtalanýan we az çeýnemek bilen iýýän iýmitleriňiz, nahardan soň derrew ukusyzlyga we ýadawlyga sebäp bolup biler. Agyz açylýan wagt bilen selärligiň arasynda miwe, ýag tohumy we gatyk ýa-da kefir bolan 2 sany nahar goşmak, gündelik iýmit zerurlyklaryny gözegçilikde saklamaga kömek eder.
Şöhlät ýaly önümler selärlikde iýilende, düzümindäki duz we ýag sebäpli gündizine köp suw içmek islegini döreder. Şeýle-de bolsa, şeker we şekerli önümler gandaky şekeriniň çalt ýokarlanmagyna we birden ýykylmagyna sebäp bolýar. Beýleki tarapdan, duýdansyz gan şekeriniň peselmegi, konsentrasiýa bozulmagy, ýadawlyk we uky ýaly gündelik durmuşa ýaramaz täsir edýän netijelere getirýär.
Fiziki işjeňlik wagtynda ýokarlanýan serotonin we endorfin gormonlary, oňyn uky üçin örän möhümdir. Mysal üçin; 45-50 minutlyk ortaça pyýada, hatda öýüň içinde, 1 sagat soň iýmit siňdirilmegini aňsatlaşdyrar. Has laýyk duýmaga we ýokary hilli uky üpjün etmäge kömek eder.
Halbibi SATLYKOWA,
TDIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynyň Halkara žurnalistikasy fakultetiniň 2-nji ýyl talyby.
