Siziň üçin...Slider

Basketboluň taryhy

09-10-2023 / 27

Sportuň meşhur görnüşleriniň biri bolan basketboluň  gyzykly taryhy bar. Bu oýun ilkinji gezek 1891-nji ýylyň 21-nji dekabrynda döredilýär. Bu oýny dörediji bolsa asly kanadaly Jeýms Naýsmitdir.

Basketbol oýny ilkinji gezek Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň häzirki wagtda Springfild  kolleji diýlip atlandyrylýan sport mekdebinde oýnalýar. Basketbol ýönekeý oýunlaryň biri hasaplanýar. Bu  oýnuň esasynda topy tora salmak ýatýar. 1894-nji ýyla çenli ýagny, basketbol pökgisi döredilýänçä, oýunda futbol pökgisi peýdalanylypdyr. Şeýle  hem basketbol  pökgisi 30 dýum ölçegde  bolupdyr.

1893-nji ýylda basketbol şiti döredilýär. Ilkinji basketbol şiti tordan, soňra bolsa agaçdan ýasalypdyr. Häzirki wagtda ol aýnadan ýasalýar. Basketbol tory barada aýdanymyzda ol 1913-nji ýylda döredilýär. Bu bolsa basketbol oýnunyň ösüşinde ädilen ilkinji ädimleriň biridir. 1921-nji ýylda bu oýun basketbol diýlip atlandyrylyp başlanýar. Ilkibaşda Jeýms Naýsmit basketbol oýnunyň  esasy 13  düzgünini girizýär we bu düzgünler lkinji  gezek 1896-njy ýyldaÝelsk uniwersitetinde  peýdalanylýar. Bu 13 sany ilkibaşky  esasy düzgünlerden ugur  alyp, Naýsmit  basketbol  oýnunyň 4 sany düýpli ýörelgesini döredýär.   

1898-nji ýyldan başlap häzirki zaman basketbol oýny bilen meňzeş hakyky basketbol oýnunyň ilknji gezek oýnalyp başlanmagy bilen liga doredilýär we ol Milli basketbol ligasy diýlip atlandyrylýar. Milli basketbol ligasy 4 sany topardan, ýagny Nýu-Ýork,  Filadelfiýa,  Bruklin we Nýu-Jersi toparlaryndan ybarat bolupdyr. 1932-nji ýylda Halkara basketbol federasiýasy tarapyndan basketbol oýny halkara statusa eýe bolýar.

1930-njy ýylda  Kenni  Seýlor, 1940-njy ýylda Bob Kurland tarapyndan, täze düzgünler girizilýär. 1980–1990-njy ýyllar aralygynda Maýkl Jordan Milli basketbol asossasiýasynyň taryhynda ökde oýunçy hökmünde özüni bütin  dünýä tanadýar.  Basketbol oýny sportuň iň giň ýaýran görnüşidir.  Häzirki wagtda bu oýun dünýä ýüzünde oýnalýar.

Biziň ýurdumyzda hem sportuň bu görnüşi ösdürilýär. Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň arasynda, şeýle hem mekdep okuwçylarynyň arasynda basketbol oýny boýunça dürli ýaryşlar guralýar.

Döwletmyrat ANYÝEW,
Türkmen oba hojalyk institutynyň mugallymy.

Ünsüňizi çekip biler

Leave a Reply

Başa dön tuşu