Ýurdumyzda sportuň, köpçülikleýin bedenterbiýäniň hem-de sagaldyş hereketiniň ösdürilmegine döwlet derejesinde uly üns berilýär. Munuň şeýledigini ýakynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň Bedenterbiýe we sport baradaky döwlet komitetine Halkara kuraş assosiasiýasy bilen bilelikde 2023-nji ýylyň 23 — 28-nji noýabry aralygynda Aşgabat şäherindäki Olimpiýa şäherçesiniň Başa-baş söweş sungaty sport toplumynda Kuraş boýunça dünýä çempionatyny geçirmäge ygtyýar bermek hakynda gol çeken Karary hem aýdyň tassyklaýar.
Noýabr aýynda Aşgabatda geçiriljek Kuraş boýunça dünýä çempionaty berkarar döwletimiziň adyny jahana ýaýjak iri çäreleriň ýene biri bolar. Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň 12-nji iýulda gol çeken Kararyna laýyklykda, bu iri çempionaty geçirmek bilen bagly guramaçylyk topary döredildi we onuň düzümi tassyklanyldy.
Ýurdumyz soňky ýyllarda iri sport merkezleriniň birine öwrülýär. Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryndan başga-da, türkmen topragy iri halkara ýaryşlaryň birnäçesini ýokary derejede kabul etdi. Şu ýylyň özünde hem merjen paýtagtymyzda tennis boýunça ýetginjekleriň arasyndaky sebit ýaryşynyň üstünlikli geçirilendigini ýatlamak gerek. Aşgabat 2025-nji ýylda sambo boýunça dünýä çempionatyny geçirmäge häzirden taýýarlyk görýär.
Taryhy 1999-njy ýyldan başlanýan Kuraş boýunça dünýä çempionatynyň abraýy barha artýar. Taryhy maglumatlara görä, Gadymy Gresiýada geçirilen Olimpiýa oýunlarynda hem kuraşa çalymdaş sport görnüşleri boýunça ýaryşlar geçirilipdir. Häzirki wagtda ýurdumyzdan başga-da, Gresiýa, Italiýa, Ýaponiýa, Türkiýe, Eýran, Owganystan, Russiýa, Özbegistan, Gruziýa, Ermenistan, Azerbaýjan, Gazagystan ýaly döwletlerde hem kuraş bilen giňden meşgullanylýar.
Kuraşyň türkmen milli göreşi bilen baglydygyny aýratyn nygtamak gerek. Şonuň üçin hem sportuň bu iki görnüşiniň ösüş taryhy hem birmeňzeş. Ýeri gelende aýtsak, ýurdumyzda 2014-nji ýylda Türkmen milli göreşi we guşakly göreş boýunça hem dünýä çempionaty geçirilipdi.
Kuraş boýunça halkara birleşik 1998-nji ýylyň sentýabr aýynda Daşkentde döredildi. Onuň ilkinji agzalary hökmünde 28 döwlet hasaba alyndy. 2008-nji ýyla çenli bolsa birleşige agza döwletleriň sany 100-den geçdi. 2003-nji ýylda Aziýanyň Olimpiýa Geňeşi hem Kuraşy sportuň aýratyn görnüşi hökmünde ykrar edip, geçirýän ýaryşlarynyň maksatnamalaryna girizip başlady.
Kuraş boýunça dünýäniň ilkinji çempionaty 1999-njy ýylyň aprel aýynda Özbegistanyň paýtagty Daşkent şäherinde geçirildi. Geçen ýyl bolsa dünýä çempionatyny Hindistanyň Puna şäheri kabul etdi. Oňa dünýäniň 60 döwletinden 300-den gowrak türgen gatnaşdy. Geçen dünýä çempionatyna ýurdumyza 13 türgen (7-si erkek, 6-sy zenan) wekilçilik edip, olar medallaryň üçüsine mynasyp boldular. Has takygy, zenanlaryň arasynda 48 kilograma çenli agram derejesinde ýaryşan Aýşirin Haýdarowa kümüş, 52 kilograma çenli agram derejesinde Aýnur Amanowa bilen 78 kilograma çenli agram derejesinde düşekçä çykan Aziza Kurbanowa bürünç medallary eýeläp, Watanymyza dolanyp geldiler.
Türkmen türgenleri kuraş boýunça geçirilýän halkara ýaryşlaryň hiç birinden hem elleri boş dolanmaýarlar. Muny diňe soňky bir ýylyň içinde geçirilen käbir ýaryşlardaky netijeler hem aýdyň görkezýär.
Arslan RAHAMOW,
Köýtendag etrap 2-nji sport mekdebiniň okuw müdiri.
