Kitaplaryň pasyllar bilen näme baglanyşygy bar diýmek ýalňyş bolmaz. Emma biz şuňa meňzeş gatnaşyklary gurmagy gowy görýäris. Güýzde okap boljak kitaplaryň sanawyny düzenimde, esasan kitap däl-de, awtor saýlasym geldi. Sebäbi güýz maňa ýazyjylar bilen bagly has köp zady ýatladýar.
Sewgi Soýsal, «Ýenişehirde günortanlyk nahary». Sewgi Soýsaly her möwsümde-de wagtlaýyn okamaly. Ýöne şol mahal möwsüm güýz bolsa we gyş gijeleri okamak üçin kitaplaryň sanawyny düzenimizde, Soýsal hökman bu sanawa goşulmaly atlaryň biri bolup biler. Ýazyjynyň «Ýenişehirde günortanlyk nahary» atly bu romany syn etmegiň güýjüni, bu ýurduň halkyny, jemgyýetçilik üýtgemelerini we nesiller bilen synplaryň arasyndaky tapawudy beýan edýän iň üstünlikli romanlaryndan biridir. Şeýle-de, bu roman 1974-nji ýylda Orhan Kemal baýragy bilen sylaglandy.
Magda Szabo, «Katalin köçesi». Wenger edebiýatynyň ussady Szabo hem güýze öz mynasyp goşandyny goşan ýazyjylaryň biridir. Esasanam, ol sosial üýtgeşmeler we betbagtçylyklar, maşgala hekaýalary arkaly gürrüň bermegi halaýan ýazyjy bolupdyr. Bu romanda Katalin köçesinden başlap, Ikinji jahan urşuna çenli kyrk ýyl dowam eden proses barada giňişleýin aýdylýar. Bir köçede ençeme ýyllap hiç hili kynçylyksyz we gowy gatnaşykda ýaşamaga öwrenişen üç goňşy maşgalanyň durmuşy, faşistleriň wagşylygy baradaky wakalar hem romanda öz beýanyny tapýar. Katalin köçesi merkezde ýitirilen jennetiň we bagtly çagalygyň nyşany hökmünde ýerleşýär.
Andre Maurois, «Howa». Söýgä aşyk bolanlar üçin bu ajaýyp kitaby ýatdan çykarmazlyk üçin neşir edilen roman, klimata degişli bolmaga synanyşmagyň ýerine tapýan ähli gözellikleriňize eýe bolmak hem-de ony ýitirmek baradaky romandyr. Söýgi – bu göreşiň iň agyryly sahnasydyr. Isabelle: «Bu söýgi komediýasynda degişlilikde az söýülýäniň we iň köp söýülýäniň rolunda size birnäçe wakalary ýetirýäris» diýip, söýginiň ajaýyp mazmunyny aýdýar.
Murathan Mungan «Şahyryň romany». Bu romanynyň ady ýeterlik agzalýan we hukuklary ýeterlik derejede berlen romanmy, bilemok. Emma çeper edebiýaty, stili we adatdan daşary hekaýalary bilen ýazyjyny ýekeje roman bilen hem titremäge ýeterlik derejede gymmatly eserdir. Jemini jemlemek agyr bolan roman «Şahyryň romanydyr». Şahyrlaryň jemgyýetde möhüm orny eýeleýän Ýer planetasynyň materiginde köp adamlar dürli sebäplere görä Odragend atly sebite ýygnanýarlar. Köp ýyllap gizlenen ýerinden öýüne gaýdyp gelen akylly şahyr, betbagtçylykdan soň uzak wagtlap öz öýünde gulplanan şahyr filosofy, diňe şahyrlary öldüren ganhor we yzyndan polisiýa işgäri, poeziýa baýdaklary bolan şäherler diwarlarynda silkip, barlygy bilen güýç we estetikanyň nusgasy bolan aýallar… Şu we mundan başga-da köp wakalar, gahrymanlar adatdan daşary aýlawyň bir bölegi hökmünde romanyň ahyryna ýakynlaşýarlar. Bu romana tebigata, zähmete we poeziýa öwgi romany diýsek hem ýalňyşdygymyz bolmaz.
Aýnur HOJAÝEWA,
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň 3-nji ýyl talyby.
