Dürli yklymlarda we sebitlerde guralýan meşhur ykdysady forumlar bilen tanyşdyrýarys.
BIRINJI HAZAR YKDYSADY FORUMY
Geçirilýän ýeri: «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy (Türkmenistan)
Döredilen senesi: 2019
Resmi saýty: www. cefavaza2019.gov.tm
Birinji Hazar ykdysady forumy 2019-njy ýylyň 12-nji awgustynda geçirilip, resmi saýtda habar berlişi ýaly, oňa Hazarýaka döwletleriniň wekiliýetleri gatnaşýarlar. Olaryň arasynda Hökümetleriň agzalarynyň, Hazarýaka döwletleriniň Hökümetleriniň ykdysady toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň, kompaniýalaryň, banklaryň, senagatçylaryň we telekeçiler assosiasiýalarynyň we birleşmeleriniň ýolbaşçylarynyň, işewür toparlaryň wekilleriniň, ylmy işgärleriň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň we başga-da köpsanly myhmanlaryň bardygyny aýtmak gerek. Forumyň çäklerinde Hazarýaka döwletleriniň arasynda söwda-ykdysady gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň meselelerine seredilýär.
BOAO AZIÝA FORUMY
Geçirilýän ýeri: Boao şäheri (Hytaý)
Döredilen senesi: 2001
Resmi saýty: www.english.boaoforum.org
Hytaýda 2001-nji ýylda döredilen Boao Aziýa forumy «Gündogaryň Dawosy» ady bilen hem bellidir. Gürrüňi edilýän forum hökümete degişli bolmadyk täjirçilik däl halkara guramasy hökmünde işlemek bilen Aziýada we onuň çäklerinden daşarda ykdysady hyzmatdaşlygy ýola goýmagy maksat edinýär. Ady agzalýan ykdysady çäre 2002-nji ýyldan bäri her ýylda Boao şäherinde geçirilýär. Maslahatlarda ykdysady, durmuş we ekologiýa meseleleri barada pikir alşylýar. Forumyň işine gatnaşanlar özara bähbitli teklipleriň orta atylýandygyna we netijeli hyzmatdaşlyklara badalga berilýändigine ünsi çekýärler.
BÜTINDÜNÝÄ YKDYSADY FORUM
Geçirilýän ýeri: Dawos (Şweýsariýa)
Döredilen senesi: 1971
Resmi saýty: www.weforum.org
Dawosdaky her ýylky duşuşyklaryň resmi atlandyrylyşy «Bütindünýä ykdysady forum» bolsa-da, ol Dawos forumy ady bilen has meşhurdyr. Ýöne ol 1987-nji ýyla çenli «Ýewropanyň menejment forumy ady bilen tanalypdyr. Dünýä ýurtlaryna wekilçilik edýän 1000-den gowrak iri kompaniýalar we guramalar bütindünýä ykdysady forumyň agzalary bolup durýarlar. Forumda hiç haçan möhümligini ýitirmeýän saglygy goraýyş, daşky gurşawy goramak ýaly möhüm meseleler ara alnyp maslahatlaşylýar. Oňa iri şereketleriň ýolbaşçylary, işewürler, syýasy liderler, filosoflar we žurnalistler çagyrylýar. Bu täjirçilik däl guramanyň gözbaşynda şweýsariýaly professor Klaus Şwabyň durandygyny bellemelidiris. Çünki ol häzirki forumyň geçirlip başlamagyny teklip eden adam hökmünde taryha girdi.
GÜNDOGAR YKDYSADY FORUMY
Geçirilýän ýeri: Wladiwostok (Russiýa)
Döredilen senesi: 2015
Resmi saýty: www.forumvostok.ru
Her ýylda Wladiwostokda geçirilýän bu ykdysady forumyň ýyl-ýyldan abraýy artýar. Russiýanyň Uzak Gündogaryna dünýäniň ünsüni çekmek maksadyndan ugur alýan bu iri çärede geljekki hyzmatdaşlary höweslendirmek üçin tagalla edilýär. Şeýle-de, Aziýa-ýuwaş ummany sebiti bilen ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmak guramaçylaryň esasy wezipesi bolup durýar. Olar diňe bir sebitler bilen gatnaşyklary işjeňleşdirmän, eýsem yklymlary hem gepleşikler meýdançasyna çagyrýarlar. Şeýlelikde, soňky ýyllarda gol çekilýän ylalaşyklaryň sanynyň 3 belgili sanlara ýetýändigi aýdylýar. Sebäbi 2018-nji ýylda 200-den gowrak ylalaşyk baglaşylypdyr.
Selbi TÄŞLIÝEWA,
Türkmenistanyň DIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynyň Halkara ykdysady gatnaşyklary fakultetiniň 1-nji ýyl talyby.
